n11-w2_21

✵ ✵ ✵

Các bài viết sưu tầm: Nov 12, 21

Bài Học Ngụ Ngôn
Đào Duy Từ
Đào Duy Từ
Thuốc Molnupiravir

Bài Học Ngụ Ngôn

Hơn hai ngàn năm trước có cuộc gặp kỳ lạ giữa Khổng và Lão.

sach-thuat-xu-the-cua-nguoi-xua Hình bìa sách TXTCNX, ảnh © docsach24.net

Trích trong “Thuật Xử Thế Của Người Xưa” của Thu Giang Nguyễn Duy Cần.

Mở Đầu Câu Chuyện

Một hôm Trang Tử dẫn học trò đi ngao du, nhân lúc ghé vào nhà một người bạn để thăm.
Chủ nhà tay bắt mặt mừng, nói:
– Tiếng tăm tiên sinh vang dội như sấm bưng tay. Hôm nay tiên sinh ghé thăm bỉ phu thật là vạn hạnh.

Nói rồi quay lại gọi một gia đình, bảo:
– Hôm nay ta gặp khách quý, để mở đầu câu chuyện ngươi hãy thịt một con chim cho ta đãi khách!
Đứa ở hỏi:
– Vâng ạ! Nhưng thưa chủ nhân, có hai con chim, một con hót hay, một con không biết hót, thịt con nào?

Đọc tiếp…

Chủ nhân chép miệng:
Dĩ nhiên phải thịt con chim không biết hót, thứ vô dụng đó để làm gì?

Trang Tử cùng chủ nhân ngồi nhâm nhi ly rượu với thịt chim, luận việc thế thái nhân tình, đoạn từ giã chủ nhà, dẫn học trò ra đi. Họ đến bìa rừng, thấy một tiều phu chống búa nhìn cảnh rừng núi bao la. Trước mắt lão là một cây cổ thụ. Trang Tử thấy vậy hỏi:
– Trời chiều mà chưa thấy tiều ông đẵn được cây nào. Gặp cây này cao thẳng sao ông không hạ đi?
Lão tiều thở dài nói:
– Tôi cũng muốn hạ nó, nhưng ngặt gỗ nó xốp lắm, thứ vô dụng đó đẵn mà làm gì!?
Một học trò nghe vậy, hỏi thầy:
– Cây vô dụng thì bỏ qua, con chim vô dụng thì giết. Con thật không hiểu nổi thói đời?
Trang Tử mỉm cười nói:
Ta ở vào khoảng hữu dụng và vô dụng đó. Chỉ có bậc đạo đức mới tránh khỏi tai họa mà thôi.

Lời Bàn:

Đây là một bài học ngụ ngôn nhằm khuyên răn người đời. Câu kết luận của Trang Tử nói nghe như lạc đề. Vì chim và cây không phải là người. Hữu dụng và vô dụng là hai mặt đơn giản của cuộc đời…

Nhưng ta để ý, làm thế nào để ẩn mình vào giữa lằn mứt vô hình hữu dụng và vô dụng đó? Trang Tử nói: “Chỉ có bậc đạo đức!” Người vô dụng không phải không làm được việc gì? Ít ra họ cũng biết hô hoán (Nếu cho họ canh cửa), cũng biết dọn dẹp giặt giũ (nếu dùng họ trong việc sai vặt). Người vô dụng có thể bị người khôn khéo bóc lột công sức cho đến khi hơi thở can kiệt. Còn người hữu dụng thì sao? Người thấy việc gì cũng làm được, thành ra việc gì cũng ôm lấy, cáng đáng, vong động, vong tưởng, cuối cùng cũng làm con rối cho bọn quyền thế cường hào. Tựu trung, hữu dụng hoặc vô dụng cũng đều bị dùng.

Người đạo đức, theo người xưa là người hiền trí. Trí để không ai lợi dụng mình. Hiền để không ai ghét mình. Chỉ có bậc hiền trí mới tránh được cạm bẫy của người khác. Có thể chứng minh một câu chuyện tương tự.

Nước Tề có loạn lạc. Đôi bạn Bảo phúc Nha và Quản Di Ngô (tức Quản Trọng) phò hai vị công tử chạy ra nước ngoài. Bảo Thúc Nha đem công tử Tiểu Bạch sang nước Củ, và nói: “Chỉ có mấy nước nhỏ mới không thất tín”. Quản Di Ngô đưa công tử Củ chạy sang nước Lỗâ, và nói: “Lỗ là cường quốc của thời này. Vả lại Lỗ là quê ngoại của công tử “. Vua Tề bị giết. Nhờ nước Củ ở gần Tề nên Bảo Thúc Nha đem công tử Tiểu Bạch về kịp đã lên ngôi. Công tử Củ ở nước Lỗ rất xa không về kịp. Bảo Thúc Nha nói với công tử Tiểu Bạch (bấy giờ đã lên ngôi lấy hiệu là Tề Hoàn Công): “Trước đây Quản Di Ngô muốn giết chúa công là bởi “ai vì chúa nấy”. Lúc ấy Di Ngô đang phò công tử Củ. Xin chúa công đừng giận ông ta. Di Ngô là bậc đệ nhất kỳ tài. Chúa công muốn dựng nghiệp bá, không có ông đó, không xong. Nay tôi đem binh đóng biên giới làm áp lực, buộc vua Lỗ phải “xử trí” lấy Củ, và buộc vua Lỗ giao Di Ngô cho chúa công”.

Bên kia Di Ngô và vua Lỗ tranh không kịp với Tiểu Bạch, lòng còn đang tức. Bỗng nghe quân Tề kéo đến. Mưu sĩ nước Lỗ là Thi Bá, hiến kế: “Để tránh binh đao với Tề, chúa công nên giết Củ đi, vì Củ là tên vô dụng! Nhưng chúa công phải tìm mọi cách trọng dụng Quản Di Ngô, vì tài của ông ta “kinh thiên vĩ địa”. Vua Lỗ nói: “Di Ngô một lòng với chủ. Nay ta giết Củ là chủ hắn, thì hắn không bao giờ chịu giúp ta đâu. Vả lại, Tiểu Bạch một mực đòi Di Ngô về Tề, để tự tay mình trả thù”. Thi Bá nói: “Đó là mẹo của Thúc Nha đòi Di Ngô về Tề để dùng. Chúa công không dùng thì giết chứ đừng trả Di ngô”. Vua Lỗ không nghe. Di Ngô về Tề giúp cho Tề Hoàn Công, đưa nước Tề lên địa vị bá chủ. Vua Lỗ ân hận mãi.

Chuyện này có phần hơi khác chuyện Trang Tử trên đây. Ở đây kẻ vô dụng bị giết đã đành, nhưng người tài giỏi vẫn bị người ta đòi giết. Cũng may, Di Ngô và Thúc Nha là những người kỉ mưu tuyệt trí nên không bị những kẻ tầm thường hạ sát. Nhưng cái ý nghĩa của nó vẫn giống nhau, chỉ có bậc đạo đức, hiền trí mới giữ được mình.

Trích trong “Thuật Xử Thế Của Người Xưa” của Thu Giang Nguyễn Duy Cần.

Tôi nằm gác tay lên trán

© Tiểu Tử

Nguồn: Ái Hữu Biên Hòa. (10/08/19)

Hồi nãy, nằm một mình trong phòng, tôi gác tay lên trán hồi nào tôi không hay! Một cử chỉ rất tầm thường, ở quê tôi – Việt Nam – thiên hạ hay làm như vậy khi suy nghĩ chuyện gì hay khi gặp khó khăn gì. Và thường thì cử chỉ “gác tay lên trán”  đó lâu lâu có kèm theo tiếng thở dài… làm như để trút ra một cái gì đang đè trong lồng ngực.

Nhớ hồi nhỏ, nằm gác tay lên trán là bị người lớn rầy: “Lất tay xuống! Làm vậy không nên!”. Không ai giải thích tại sao không nên, nhưng rồi khi lớn lên, không ai dạy mà tự nhiên cũng biết nằm gác tay lên trán, và cũng không ai dạy mà tự nhiên cũng biết thở dài… Đọc tiếp TẠI ĐÂY

Đào Duy Từ.

Người Vượt Tuyến Vào Nam Tìm Tự Do Đầu Tiên Trong Lịch Sử

© Hứa Hoành, Nguồn: Bảo Vệ Cờ Vàng (03/08/13)

Vào đời Trần, Thanh Hóa gọi là xứ Thanh. Đó là đất Ái Châu ngày xưa. Còn sông Mã chảy ngang Thanh Hóa chia xứ Thanh làm hai khu vực:

– Phía Nam trùng điệp đồi núi thấp như Hùng Lĩnh, Ngọc Lĩnh, núi Phượng, núi Nứa…

– Phía Bắc là vùng địa linh nhân kiệt với huyện Hà Trung, phủ Hoằng Hóa, huyện Tống Sơn, quê hương của các vua nhà Nguyễn.

Đến đời vua Minh Mạng, xứ Thanh đổi làm tỉnh Thanh Hóa, đời đời phát sinh nhiều anh hùng hào kiệt. Nhiều người cho rằng quá nửa nhân tài đất nước đều là người xứ Thanh cũng không quá đáng. Thanh Hóa là đất quỳ hương. Các vua sáng lập ra các triều đại phần lớn đều chào đời hay sống cả thời thơ ấu ở đó. Người sáng lập nhà Tiền Lê tức là Lê Hoàn thuở hàn vi sống với mẹ ở làng Xuân Lập, huyện Thọ Xuân. Đinh Bộ Lĩnh người huyện Gia Viễn vốn là đất Thanh Hóa ngoại. Rồi Lê Lợi, Trịnh Kiểm Nguyễn Kim… đều có chung quê hương ở xứ Thanh. Nơi đây cũng là chỗ xuất phát các dòng họ đời đời khoa bảng, nơi sản sinh đạo quân Tam Phủ ngạo ngược thay vua đổi chúa một thời… Đọc tiếp

Thuốc molnupiravir (Merck).

© Umair Irfan “How Merck’s new antiviral drug molnupiravir works” @ vox.com (Oct 12, 2021)

Dịch Giả: Chau Tran. Nguồn: Người Thông Dịch 16/10/21

thuoc-molnupiravir Molnupiravir. © vnlaw Magazine

Virus rất tinh ranh. Chúng là những ký sinh trùng thụ động vì không thể sinh sản nếu không chiếm đoạt được bộ máy của tế bào chủ. Điều đó thực sự làm chúng ta khó khăn trong việc tìm ra một loại thuốc can thiệp vào vòng đời của virus mà không gây tổn thương cho các tế bào khỏe mạnh của con người. Ngoài ra, virus biến đổi quá nhanh làm cho hiệu quả của một phương pháp điều trị giảm dần theo thời gian. Nếu đem so sánh virus với vi khuẩn, vi khuẩn chứa bộ máy sinh học mà chúng cần để tạo ra thế hệ con cháu (các bản sao) của chúng. Bộ máy của vi khuẩn đủ khác biệt so với tế bào của con người giúp thuốc kháng sinh có thể tìm diệt đúng mục tiêu (nhiều loại vi khuẩn) với mức thiệt hại tối thiểu cho con người. Molnupiravir hoạt động rất giống thuốc kháng virus remdesivir (-vir là hậu tố thường được sử dụng cho thuốc kháng virus).

Kiến thức cơ bản: virus SARS-CoV-2, gây ra Covid-19, có bộ gene di truyền là RNA. RNA được tạo thành từ các phân tử được đánh dấu bằng các chữ cái A, C, U và G. Virus sẽ nhờ tế bào sản xuất ra các bản sao bộ gene di truyền của nó tức là những RNA này… Đọc tiếp @ Người Thông Dịch

⟩⟩ Trở Về Đầu Trang

Leave a comment